Zgłoszenie do odbioru przez wykonawcę robót budowlanych, które spełniają cechy zamówienia określone w umowie, chociaż zawierają pewne wady lub braki, prawie zawsze rodzi po stronie inwestora obowiązek odebrania wykonanych robót. Przepis art. 647 k.c. stanowi bowiem o odbiorze robót, a nie o „bezusterkowym” odbiorze robót. D-01.01.01 WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 3 1. WSTĘP Przedmiotem niniejszych Warunków Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych są wytyczne do przygotowania przez Wykonawcę Specyfikacji Technicznych Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych dla robót związanych z wytyczeniem przebiegu trasy drogi i jej punktów W procesie świadczenia usług budowlanych protokół odbioru – zgodnie z art. 3 pkt 13 Prawa budowlanego (tekst jedn. DzU z 2021 r. poz. 2351) – stanowi część dokumentacji budowy. Techniczny odbiór robót budowlanych potwierdza wykonanie usługi w zakresie stwierdzonym w podpisanym przez strony protokole. Protokół odbioru to dokumentem stwierdzającym stan faktyczny, który stanowi podstawę do reklamacji i wypłaty wynagrodzenia – zgodnie z umową. W przypadku protokołu odbioru robót budowlanych w protokole wytykane są błędy, usterki i odstępstwa od umowy. Podobnie w protokole odbioru mieszkania zamieszczone są usterki i odstępstwa Podsumowując – do celów podatkowych organy podatkowe podkreślają, iż nie ma obecnie konieczności dołączać protokoły odbioru do wystawianych faktur sprzedaży z tytułu wykonania usług budowlanych lub budowlano – montażowych. Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego. Autor: Sebastian Twardoch. PROTOKÓŁ końcowego /ostatecznego/* odbioru robót Protokół spisany dnia .. …….w………………………… ..w sprawie odbioru robót wykonanych przez . Protokół odbioru robót – o czym pamiętać odbierając roboty budowlane? Jako Inwestor powinieneś zweryfikować poprawność oraz jakość prac wykonanych przez firmę budowlaną przed akceptacją faktury od Wykonawcy za wykonane prace. Protokół odbioru robót jest wspólnym oświadczeniem stron o jakości wykonanych prac oraz o ewentualnych niezgodnościach. Protokół odbioru powinien być podstawą do wystawienia faktury przez Wykonawcę oraz być dla niego podstawą do rozpoczęcia kolejnego etapu prac. W dalszej części artykułu znajdziesz wzór protokołu odbioru robót oraz dowiesz się co powinien zawierać kompletny protokół odbioru robót. Poznasz skład komisji odbioru robót oraz dowiesz się jak powinna wyglądać dokumentacja powykonawcza. Kiedy należy przystąpić do odbioru robót? Zwyczajowo przyjęło się, że Wykonawca powinien zgłosić się do Inwestora z prośbą o odbiór robót zanikających oraz ulegających zakryciu z co najmniej 3 dniowym wyprzedzeniem. Pod hasłem robót ulegających zakryciu rozumie się elementy, które w kolejnych etapach wykonania robót zostaną zakryte. Weryfikacja poprawności wykonania takich elementów w terminie późniejszym przestanie być możliwa. Dzieje się tak w przypadku zbrojenia stalowego, które po zabetonowaniu staje się niemożliwe do weryfikacji. Poprawność wykonania zbrojenia wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo oraz stan techniczny budynku. Innym przykładem robót ulegającym zakryciu są: wykonanie fundamentów przed ich zasypaniem, wykonanie izolacji pionowych oraz poziomych czy też montaż instalacji podtynkowych. Kolejnym momentem, w którym warto zdecydować się na protokólarny odbiór są kamienie milowe budowy. Kamienie milowe najczęściej związane są z wypłatą wynagrodzenia dla Wykonawcy, jako odbiór częściowy robót. Ostatnim ważnym, odbiorem jest odbiór końcowy robót. To on jest najważniejszym odbiorem dla z Inwestora i od daty jego podpisania powinien zacząć biec termin gwarancji oraz rękojmi. Podczas odbioru końcowego robót wykonawca powinien dostarczyć Ci dokumentację jakościową, czyli zbiór atestów i deklaracji na materiały zabudowane przy realizacji umowy. Jeżeli szukasz wskazówek jak podpisać Umowę na roboty budowlane, zapoznaj się z podlinkowanym przez nas artykułem, w którym opisujemy co powinna zawierać umowa na roboty budowlane, żeby zabezpieczyła Twój interes jako inwestora. Co musi zawierać protokół odbioru robót? Protokół odbioru robót powinien zawierać szczegółowe informacje dotyczące postępu prac na budowie oraz uwagi komisji dotyczące jakości wykonanych prac. Warto jednak zadbać o formalny charakter tego dokumentu, dlatego warto zawrzeć w protokole odbioru robót następujące informacje: Datę oraz miejscowość sporządzenia protokołu odbioru robót, Krótki opis przedsięwzięcia oraz numer umowy łączący inwestora, a wykonawcę, Adres inwestycji oraz dane inwestora, Zakres robót, Stan zaawansowania robót, Skład komisji odbioru robót, Ustalenia komisji oraz ewentualne niezgodności, Inne wnioski komisji Czytelny podpis członków komisji Jako inwestor nie musisz znasz się na technologii wykonywania robót. Właśnie w tym celu zatrudniłeś uprawnionych inżynierów budownictwa w postaci Kierownika Budowy oraz Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. To oni odpowiedzialni są za ocenę techniczną jakości wykonywanych prac, biorąc tym samym odpowiedzialność za prawdziwość wspólnych oświadczeń stron. Jeżeli szukasz gotowego protokołu odbioru robót, skorzystaj z niniejszego PROTOKÓŁU ODBIORU ROBÓT. Zawiera on wszystkie podstawowe informacje, jakie powinien zawierać protokół odbioru robót. Skład komisji odbioru robót W składzie komisji odbioru robót powinien znaleźć się przede wszystkim Wykonawca, Inwestor oraz jego przedstawiciele. Do przedstawicieli Inwestora odpowiedzialnych za stan techniczny oraz ocenę jakości wykonanych prac należą: Kierownik Budowy oraz Inspektor Nadzoru Inwestorskiego. Zdarza się, że skład komisji odbioru robót inwestycji strategicznych, jak: budowa trybun, galerii handlowych, zakładów przemysłowych jest większy. W niektórych przypadkach Inwestor decyduje się zaprosić do odbioru robót wykonawców kontynuujący prace na terenie budowy, jak instalatorów oraz projektanta. Dokumentacja odbiorowa, czyli jaką dokumentację należy przygotować przed odbiorem prac? Jak wspomniałem we wcześniejszej części opracowania jako inwestor powinieneś otrzymać od wykonawcy dokumentację jakościową na strategiczne, kluczowe materiały które wykorzystał do realizacji umowy. Niezależnie od tego, czy wykonawca buduje dla Ciebie dom, inwestycje z zakresu budownictwa przemysłowego, czy też budynek użyteczności publicznej, dokumentacja jakościowa w każdym z tych przypadków jest tak samo ważna. To dokumentacja jakościowa jest świadectwem jakości materiałów wykorzystanych do budowy oraz ich właściwości przeciwpożarowych, wytrzymałościowych oraz izolacyjnych. W skład dokumentacji jakościowej wchodzą: Deklaracje właściwości użytkowych, Aprobaty techniczne, Atesty, Certyfikaty, Instrukcje obsługi, Oświadczenia gwarancyjne oraz serwisowe. Warto zwrócić się z prośbą do firmy budowlanej o zawarcie w dokumentacji jakościowej informacji o rodzaju zastosowanych płytek, paneli, farb, lakierów, tynków oraz ich wariantów kolorystycznych oraz strukturalnych. Błędy to rzecz ludzka, a niestety uszkodzenia oraz awarie nie należą do rzadkości. Warto na etapie odbioru zadbać o to, żebyś jako inwestor otrzymał listę producentów farb, tynków czy płytek. Lista ta powinna uwzględniać kolory oraz struktury zastosowanego materiałów. Naturalną sprawą jest, że w przypadku uszkodzenia elewacji łatwiej i taniej będzie Ci naprawić uszkodzony fragment ściany, a nie malować całą elewację z uwagi na znaczące różnice kolorystyczne różnych producentów tynków. Artykuł opracowali Krzysztof Ostrowski oraz Przemysław Szalek. Niezwykle istotny dla branży budowlanej wyrok TSUE w sprawie C 224-18 z dnia 2 maja 2019 roku, wśród wielu podatników rozbudził nadzieję na zrównanie momentu wykonania usługi zarówno na gruncie VAT jak i CIT, tj. z chwilą obustronnego podpisania protokołu odbioru robót. Przypomnijmy, że Trybunał wrócił uwagę, iż decydującą o momencie wykonania usługi budowanej powinna być wola stron wyrażona w danym kontrakcie i jeżeli strony tego kontraktu – uwzględniając powszechną praktykę gospodarczą – ustalą, że momentem wykonania robót jest data podpisania protokołu odbioru prac to, data ta rozstrzyga o wykonaniu usługi na gruncie VAT, a w konsekwencji determinuje datę wystawienia faktury i powstanie obowiązku podatkowego (niezależnie od „faktycznego” wykonania prac i zgłoszenia ich do odbioru). Zapraszamy do publikacji: Wyrok TSUE – przełom dla branży budowlanej? W efekcie TSUE zakwestionował powszechną praktykę organów podatkowych nakazujących „cofanie” momentu wykonania usługi do czasu kiedy zamawiający nie zweryfikował jeszcze, czy usługa została w rzeczywistości wykonana zgodnie z warunkami umownymi, w tym czy zostały wykonane wszystkie działania jakie strony przewidziały w umowie. Przypomnijmy dodatkowo, że omawiane – korzystne dla podatników – rozstrzygnięcie stoi w opozycji do dotychczasowego stanowiska organów podatkowych, w tym do interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 1 kwietnia 2016 roku ( Ministerstwo Finansów jednak, w dniu 31 maja 2019 roku, opublikowało komunikat, stanowiący komentarz do ww. wyroku, w którym wskazało, że treść orzeczenia TSUE nie przeczy stosowaniu interpretacji ogólnej i jej wytycznych albowiem ta, podkreśla znaczenie „momentu wykonania usługi”. Jednocześnie, ministerstwo wprost zapowiedziało, że „planuje przedstawić stanowisko do tego zagadnienia po rozstrzygnięciu sprawy przez Naczelny Sąd Administracyjny”. Jak natomiast wskazał Naczelny Sąd Administracyjny? Zgodnie z główną tezą orzeczenia z dnia 18 lipca 2019 roku (I FSK 65/16): „Po spełnieniu określonych warunków protokół odbioru robót może stanowić podstawę do przesunięcia obowiązku podatkowego.” Co jednak należy rozumieć po przez „spełnienie określonych warunków”? Analizując stan sprawy wydaje się, że są to odzwierciedlone w umowie, powszechnie przyjęte w praktyce gospodarczej dotyczącej branży budowalnej zasady rozliczeń oraz uznanie, iż wynagrodzenie wykonawcy jest należne po przyjęciu robót i zweryfikowaniu, iż te zostały wykonane zgodnie z ustaleniami (tu: stosowanie Warunków Kontraktowych FIDIC), a zatem mamy do czynienia ze świadczeniem ekwiwalentnym po obu stronach. Konsekwentnie, możliwe jest przesunięcie w czasie momentu powstania obowiązku podatkowego, pomiędzy datą faktycznego wykonania usługi wynikającą ze zgłoszenia robót do odbioru, a ich zatwierdzeniem w protokole odbioru robót jako roboty kompletne i wykonane zgodnie z umową. Omawiane orzeczenie NSA jest prawomocne i zgodnie z zapowiedziami pozostaje czekać na oficjalne ustosunkowanie się do omawianej kwestii przez Ministerstwo Finansów. Stanowisko to nie powinno jednak odbiegać od wyżej powołanych wniosków. Polecamy: VAT 2019. Komentarz W tym miejscu warto zaznaczyć, że w praktyce – o ile sądy administracyjne w pełni respektują rozstrzygnięcia Trybunału, o tyle organy podatkowe niejednokrotnie ignorują niekorzystne dla nich rozstrzygnięcia do czasu pojawienia się utrwalonej linii orzeczniczej sądów krajowych. Niewątpliwie jednak zarówno sądy administracyjne jak i organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa, a do tych zaliczyć należy prawo wspólnotowe wraz z jego dorobkiem. Skutkiem tego wyroki TSUE mają szczególne znaczenie, a ich ignorowanie przez Ministerstwo Finansów, czy organy podatkowe jest naruszeniem prawa (w tym art. 14a Ordynacji Podatkowej) i nie powinno mieć miejsca. Uzasadnionym jest zatem przypuszczenie, że w niedługim czasie ww. interpretacja ogólna z 2016 roku zostanie zmieniona tak, aby jej wytyczne uwzględniały treść powoływanych rozstrzygnięć TSUE oraz NSA. Adwokat Kajetan Kubicz, Senior Associate Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE rozpoznania przychodu z tytułu kontraktu długoterminowego Spółka X zawarła umowę o wykonanie prac budowlanych. W zawartym kontrakcie nie przewidziano obowiązku zapłaty zaliczki. Ustalono dokonywanie okresowych odbiorów prac, nie przypisując jednak poszczególnym etapom robót określonej części wynagrodzenia. Poszczególne etapy prac, kończące się częściowymi odbiorami, miały w głównej mierze służyć sprawdzeniu jakości i kontrolowaniu terminowości realizowanej usługi. Przewidziane umową wynagrodzenie zostało określone dla całego zlecenia i nie ma możliwości przypisania jego części poszczególnym czynnościom, czy etapom. Zgodnie z umową, podpisany protokół odbioru końcowego jest podstawą do wystawienia przez wykonawcę faktury VAT i do otrzymania zapłaty za realizację zlecenia. W którym momencie należy rozpoznać przychód z tytułu wykonania usługi na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwanej dalej „ustawą o PDOP”)? Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych Uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych Uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Moment powstania obowiązku w VAT przy usługach budowlanych Uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. powstania przychodu: Decyduje data podpisania protokołu Przedsiębiorca zamierza zawrzeć z podmiotem zlecającym wykonanie usługi, taką umowę w której zaznaczony będzie każdy element usługi, w tym podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego. Czynność ta stanowić będzie integralny element wykonania usługi i wskazywać będzie moment zakończenia usługi. W jakiej dacie należy uznać zakończenie usługi, w której powstanie przychód, a tym samym nastąpi obowiązek wystawienia faktury dla zlecającego wykonanie usługi oraz obowiązek podatkowy? termin powstania obowiązku podatkowego w VAT mogą wpływać postanowienia umowne Publikowane dzisiaj orzeczenie NSA dotyczy rozstrzygnięcia sprawy, w której zapadł wyrok TS UE, stanowiący odpowiedź na zadanie przez NSA pytanie prejudycjalne (sprawa Budimex vs. Ministerstwo Finansów). Kwestia jest istotna, ponieważ dotyczy momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT i powiązania go z postanowieniami konkretnej umowy, łączącej kontrahentów. Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT dla usług budowlanych Usługę budowlaną lub budowlano-montażową należy uznać za wykonaną w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, z momentem faktycznego zakończenia zrealizowanych zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej robót budowlanych lub ich części (w przypadku usługi odbieranej częściowo), zgłoszonego przez wykonawcę ich odbiorcy, który to moment należy odróżnić od sporządzenia i podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego, mającego na celu udokumentowanie i potwierdzenie momentu faktycznego zakończenia prac lub ich części - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. zaliczek na usługi budowlane otrzymanych przed 1 stycznia 2017 r. Pytanie: Czy spółka musi korygować VAT za wystawione faktury zaliczkowe w 2016 r., czy stosując zasadę lex retro non agit wystawia tylko fakturę końcową na nowych zasadach, czyli z odwrotnym obciążeniem? zaliczek na usługi budowlane otrzymanych przed 1 stycznia 2017 r. Pytanie: Czy spółka musi korygować VAT za wystawione faktury zaliczkowe w 2016 r., czy stosując zasadę lex retro non agit wystawia tylko fakturę końcową na nowych zasadach, czyli z odwrotnym obciążeniem? o odwróconym VAT przy usługach budowlanych Stosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych - objaśnienia podatkowe1 MF z 17 marca 2017 r. o odwróconym VAT przy usługach budowlanych Stosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych - objaśnienia podatkowe1 MF z 17 marca 2017 r. powstania przychodu z tytułu usług budowlanych Pytanie podatnika: Spółka podpisała długoterminową umowę na roboty budowlano-montażowe. Strony uzgodniły miesięczny okres rozliczeniowy do ostatniego dnia każdego miesiąca. W celu rozliczenia spółka do dnia 25-go danego miesiąca przedstawia zamawiającemu wniosek z wykazem wykonanych prac oraz kwotą wynagrodzenia należnego spółce (protokół). Kiedy należy rozpoznać moment powstania przychodu podatkowego: w dacie zakończenia usługi czyli z końcem okresu rozliczeniowego wymienionego w protokole, czy w momencie zatwierdzenia i podpisania protokołu przez zamawiającego? odliczenia VAT z faktur otrzymanych od małego podatnikaPytanie podatnika: Wykonawca świadczący usługi na rzecz Wnioskodawcy, jest małym podatnikiem, rozliczającym VAT metodą kasową. W celu zabezpieczenia roszczeń odszkodowawczych o zapłatę kar umownych z tytułu nienależytego lub niewykonania zobowiązań wykonawcy Wnioskodawca zgodnie z umową ma prawo do potrącenia z wynagrodzenia za poszczególne etapy odbioru przedmiotu umowy kwotę w wysokości 5% tytułem kaucji na zabezpieczenie ww. roszczeń. Czy należy odliczać pozostałą nieodliczoną część VAT z faktur w wysokości odpowiadającej 5% zatrzymanej kaucji z każdej faktury w momencie zapłaty tej części lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych? Moment powstania obowiązku podatkowego przy refakturowaniu usług budowlanychPytanie podatnika: Wnioskodawca dokonuje przeniesienia (refakturowania) kosztów usług budowlanych lub budowlano-montażowych, zakupionych od podwykonawców, na rzecz swoich klientów. W jakim momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu refakturowania usług budowlanych? Kiedy, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, usługa budowlana świadczona przez podwykonawcę powinna zostać uznana za wykonaną? Zatrzymanie kaucji gwarancyjnej a ulga na złe długiPytanie podatnika: Czy w przypadku braku zapłaty przez Spółkę kaucji, określonej jako procent od wartości netto lub brutto faktury, zgodnie z cytowanymi powyżej postanowieniami, po upływie 150 dni od terminu płatności zatrzymanej kwoty kaucji, Spółka ma obowiązek skorygować odliczony VAT naliczony zgodnie z art. 89b ustawy o VAT Protokół zdawczo-odbiorczy a moment powstania obowiązku podatkowego w VAT Z uzasadnienia: W przypadku, gdy faktura nie zostanie wystawiona, momentem powstania obowiązku podatkowego będzie upływ terminu wystawienia faktury, określony w art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, tj. upływ 30 dni od dnia wykonania robót budowlanych lub budowlano-montażowych, który to dzień nie jest tożsamy z dniem wystawienia protokołu zdawczo-odbiorczego. Postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu usługi za wykonaną pozostają bez znaczenia dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego, mogą pełnić jedynie funkcje pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości. powstania przychodu. Zaliczka czy płatność za częściowo wykonaną usługę?Z uzasadnienia: Jeżeli z umowy wynika, że zapłata będzie uiszczana po zakończeniu kolejnych etapów robót budowlanych, wówczas przychody będą powstawały w terminie wykonania danego etapu tych robót. Nie będzie to wtedy w istocie zaliczka, nawet gdyby tak właśnie została przez strony nazwana. podatkowy w VAT przy robotach budowlanychPytanie podatnika: Spółka zamierza podpisać umowę dotyczącą realizacji robót budowlanych. Rozważane są trzy wersje umowy: faktura raz na miesiąc po podpisaniu protokołu, faktura po podpisaniu dokumentu potwierdzającego realizację etapu robót, faktura za wykonanie części usługi w danym okresie rozliczeniowym. Od jakiego momentu należy liczyć termin na wystawienie faktury w każdej z trzech analizowanych wersji umowy? Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w każdej z trzech analizowanych wersji umowy? na złe długi a kaucja gwarancyjnaPytanie podatnika: Czy w świetle przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2013 r. Wnioskodawca zatrzymując określony procent wynagrodzenia podwykonawcy jako kaucję gwarancyjną jest zobowiązany do zastosowania się do przepisu art. 89b ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i złożenia korekty odliczonej kwoty podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną cześć należności dotyczącej kaucji gwarancyjnej, dla której termin płatności zgodnie z umową przekracza 150 dni? budowlane i budowlano-montażowe a VAT i podatek dochodowyPrzepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) nie zawierają definicji usług budowlanych i budowlano-montażowych. W tym zakresie należy więc odwołać się do przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.). I tak, zgodnie z art. 3 pkt 6, 7 i 8 tej ustawy: budowlane i budowlano-montażowe a VAT i podatek dochodowyPrzepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) nie zawierają definicji usług budowlanych i budowlano-montażowych. W tym zakresie należy więc odwołać się do przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.). I tak, zgodnie z art. 3 pkt 6, 7 i 8 tej ustawy: kaucja gwarancyjna jako koszt podatkowyZ uzasadnienia: Doprowadzenie spółki do niekorzystnego rozporządzenia swoimi środkami pieniężnymi nie jest okolicznością, której zaistnienie powoduje utratę przez spółkę określonych wartości podatkowych. Utrata przedmiotowych kwot pieniężnych z tytułu kaucji gwarancyjnych jest bowiem utratą składników majątku niemających wartości podatkowej. Zatem po stronie spółki nie powstała strata w rozumieniu tego pojęcia funkcjonującym na gruncie ustawy o CIT dotyczącym kosztów uzyskania przychodów. Trudno bowiem uznać zasadność twierdzenia, że brak możliwości odzyskania neutralnych podatkowo środków pieniężnych ma generować koszty uzyskania przychodów. na złe długi: Kaucja gwarancyjna a korekta VATZ uzasadnienia: Skoro "zapłata" tzw. kaucji gwarancyjnej polega na zatrzymaniu przez zamawiającego części wynagrodzenia należnego dla wykonawcy, organ był uprawniony do przyjęcia, że obie należności zostały w całości uregulowane. Kwoty należności (wierzytelności) objętej potrąceniem nie można bowiem uznać w tym zakresie za kwotę nieuregulowaną. W konsekwencji, do tej części zatrzymanego wynagrodzenia nie znajdują zastosowania regulacje zawarte w art. 89a i art. 89b ustawy o VAT. Podatnik nie ma zatem prawa do korekty podatku należnego, ani odpowiednio obowiązku korekty podatku naliczonego w przewidzianych w tych przepisach terminach. na imprezę dla pracowników w kosztach działalności1. Finansowanie osobom zatrudnionym oraz ich rodzinom rozrywki i wypoczynku nie ma bezpośredniego związku z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Na tej podstawie, z uwagi na skład osobowy uczestników takiej imprezy, wydatek ten nie może zostać uznany za koszt podatkowy. kaucji gwarancyjnej a korekta VAT w ramach ulgi na złe długiPytanie podatnika: Czy w przypadku zatrzymania części wynagrodzenia podwykonawcy w postaci kaucji gwarancyjnej, podatnik jest zobowiązany do zastosowania się do przepisu art. 89b ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i złożenia korekty odliczonej kwoty podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną cześć należności dotyczącej kaucji gwarancyjnej, dla której termin płatności zgodnie z umową przekracza 150 dni? można anulować faktury wprowadzonej do obrotuBrak jest podstaw do anulowania wystawionej i wprowadzonej do obrotu faktury VAT, gdyż potwierdza ona zaistniałe zdarzenie gospodarcze (tzn. potwierdza wykonanie usług budowlanych). Tym samym brak jest również podstaw prawnych do korygowania zadeklarowanego uprzednio przychodu należnego wynikającego z przedmiotowej faktury oraz deklaracji podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Stanowisko takie zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia r., sygn. IBPBI/1/415-134/11/BK. wystawienia faktury przy świadczeniu usług budowlanychPytanie podatnika: Wnioskodawca świadczy usługi budowlane. Faktury sprzedaży wystawiane są na podstawie protokołów odbioru wykonanych robót budowlanych. Data wystawienia faktury najczęściej pokrywa się z datą sprzedaży (datą sporządzenia protokołu odbioru). Czy, przykładowo, usługa budowlana, która została wykonana w dniu 15 października, co zostało potwierdzone protokołem odbioru z dnia 15 października powinna być najpóźniej zafakturowana w dniu 14 listopada (z datą sprzedaży 15 października i datą wystawienia 14 listopada)? w walutach obcychPytanie podatnika: Z którego dnia należy zastosować kurs średni NBP w celu przeliczenia kwoty kosztów uzyskania przychodów? kaucji gwarancyjnejPytanie podatnika: Czy może pomniejszyć fakturę sprzedaży usług o kwotę 5% ogólnej wartości brutto, tj. kaucji gwarancyjnej zatrzymanej przez usługobiorcę oraz czy kwota potrąconej kaucji jest kosztem uzyskania przychodów? zakończenia usługi budowlanejPytanie podatnika: Czy płatności otrzymane na podstawie "Przejściowego Świadectwa Płatności" stanowią zaliczki niepodlegające zaliczeniu do przychodów, zgodnie z treścią art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz czy usługę budowlaną uznaje się za zakończoną z datą, w której kontrakt (zgodnie z jego treścią) uważa się za wykonany a roboty zaakceptowane, czy też w momencie faktycznego zakończenia robót na terenie budowy? księgowa i podatkowa zaliczek w trakcie roku (1)Celem niniejszego komentarza jest ukazanie księgowej ewidencji zaliczek u zaliczkobiorcy i zaliczkodawcy w trakcie roku przy zaliczce opiewającej na 100% należności, przy zaliczkach cząstkowych oraz przy zwrocie zaliczki. 08:08, Wyrokiem z dnia 2 maja 2019 r. (w sprawie C-224/18 Budimex TSUE potwierdził, że formalny odbiór usług budowlanych lub budowlano-montażowych może być uważany za moment ich wykonania dla potrzeb ustalenia obowiązku podatkowego w VAT. Aby jednak tak było, konieczne jest zaistnienie określonych przesłanek, tj.:- jeżeli formalność odbioru została uzgodniona przez strony w umowie wiążącej je postanowieniami umownymi odzwierciedlającymi rzeczywistość gospodarczą i handlową w dziedzinie, w której usługa jest wykonywana i,- formalność ta stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego. Czego dotyczył problem? W stanie prawnym obowiązującym od 2014 r., przy świadczeniu usług budowlanych i budowlano-montażowych wymagających potwierdzenia fakturą, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą wystawienia faktury. Termin do jej wystawienia wynosi 30 dni od wykonania tych usług. A w przypadku, gdy faktura nie zostanie wystawiona, lub zostanie wystawiona z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje 30 dnia od wykonania usług. Niby proste, a jednak problematyczne… Przepisy ustawy o VAT nie precyzują jak zidentyfikować moment wykonania usługi budowlanej czy budowlano–montażowej, od którego należy liczyć 30 dniowy termin, jak zatem go ustalić? W praktyce gospodarczej za moment wykonania prac budowlanych uważa się moment podpisania protokołu ich odbioru (formalny odbiór). Podobnej wykładni nie przyjęły jednak organy podatkowe (znajdując przy tym poparcie w orzecznictwie sądów administracyjnych). Stanęły one na stanowisku, iż na gruncie przepisów ustawy o VAT wykonanie tych usług oznacza ich rzeczywiste zrealizowanie. Sprawę przesądził Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 1 kwietnia 2016 r. (sygn. W piśmie tym czytamy, że określenie momentu wykonania usług budowlanych i budowalno-montażowych dla celów podatku od towarów i usług powinno następować na podstawie obiektywnych przesłanek, a postanowienia umowne mogą mieć tutaj jedynie charakter pomocniczy. Decydujące znaczenie ma rzeczywiste zrealizowanie prac objętych umową, (zgłoszenie prac do odbioru, koniec okresu rozliczeniowego przy usługach ciągłych), a nie potwierdzenie ich odbioru w protokole. Co rozstrzygnął Trybunał? W orzeczeniu TSUE nie znajdziemy akceptacji dla stanowiska wyrażonego w interpretacji ogólnej odrzucającej odbiór i podpisanie protokołu jako wyznacznika momentu wykonania usługi. Trybunał stwierdził, iż w świetle przepisów Dyrektywy 112, w przypadku braku wystawienia faktury dotyczącej świadczonych usług lub wystawienia jej z opóźnieniem, formalny odbiór tej usługi może być uważany za moment, w którym usługa ta została wykonana, gdy:- strony umowy uzgodniły formalny odbiór usług w umowie,- postanowienia umowne odzwierciedlają rzeczywistość gospodarczą i handlową w dziedzinie, w której usługa jest wykonywana i,- formalność ta stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego wynagrodzenia. Tym samym w określonych sytuacjach (spełniających powyższe przesłanki) podpisanie protokołu stanowiące formalny odbiór prac budowalnych można odczytywać jako moment wykonania usług. Nie jest to jednak reguła uniwersalna i aby ustalić, czy w konkretnym przypadku znajdzie zastosowanie, konieczna jest analiza okoliczności związanych z daną transakcją. W wymiarze praktycznym wyrok powinien w zasadniczy sposób wpłynąć na stanowisko organów podatkowych. Ponadto stwarza szanse na wznowienie postępowań podatkowych w sprawach, w których zakwestionowano terminowość rozliczeń podatku VAT z tytułu usług budowlanych i budowlano-montażowych z tego względu, że faktury zostały wystawione po upływie 30 dni od ich rzeczywistego zakończenia, ale przed upływem tego terminu liczonego od podpisania protokołu odbioru robót. KontaktAnna Mełgieś, Doradca Podatkowy nr wpisu @ 605 076 074,tel. 081-5322375 wew. 344 Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 2 maja 2019 r. (C?224/18). Stan faktyczny Budimex wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, pytając czy obowiązek podatkowy w VAT powstaje w momencie podpisania protokołu zgłoszenia robót budowlanych do odbioru, czy w momencie zaakceptowania tych robót przez zleceniodawcę. W odpowiedzi Ministerstwo Finansów wskazało, że obowiązek podatkowy w VAT powstaje w momencie wystawienia przez spółkę faktury dokumentującej wykonanie tych prac lub – w przypadku jej braku – po upływie 30 dni od daty rzeczywistego wykonania tych prac. Jednocześnie w interpretacji wskazano, że postanowienia umowne, na podstawie których są realizowane prace budowlane i budowlano-montażowe i które stanowią, że zamawiający powinien zaakceptować wykonane roboty w protokole odbioru, nie mają wpływu na datę powstania obowiązku podatkowego w VAT. Czytaj także: TSUE: budowlany VAT należy się dopiero po odbiorze prac Budimex wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę, w której podniósł, że formalność polegająca na zaakceptowaniu wykonanych robót jest wyraźnie przewidziana w warunkach kontraktowych określonych przez Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów (FIDIC), które regulują zawierane przez nią umowy. W związku z tym akceptacja ta stanowi integralną część każdej usługi budowlanej lub budowlano-montażowej. Wyrok oddalający skargę spółka zaskarżyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem czy w sytuacji, w której strony transakcji uzgodniły, że dla wypłaty wynagrodzenia za roboty budowlane lub budowlano-montażowe niezbędne jest wyrażenie akceptacji ich wykonania przez zamawiającego w protokole odbioru tych robót, wykonanie usługi następuje w momencie faktycznego wykonania robót budowlanych lub budowlano-montażowych, czy w momencie akceptacji wykonania tych robót przez zamawiającego, wyrażonej w protokole odbioru. Wyrok Trybunału Trybunał uznał, że w przypadku niewystawienia faktury dotyczącej świadczonych usług lub wystawienia jej z opóźnieniem, formalny odbiór tej usługi może być uważany za moment, w którym usługa ta została wykonana. Jednak dla oceny czy usługa została wykonana, trzeba wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, także czynności formalne jakimi są: zaakceptowanie i przyjęcie prac przez zlecającego poprzez podpisanie protokołu odbioru. Jest tak, gdy: - formalność odbioru została uzgodniona przez strony w wiążących je postanowieniach umownych odzwierciedlających rzeczywistość gospodarczą i handlową w dziedzinie, w której usługa jest wykonywana i - formalność ta stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego. Zgodnie z art. 63 dyrektywy VAT podatek staje się wymagalny w momencie wykonania usług. Jednak art. 66 akapit pierwszy lit. c tej dyrektywy uściśla, iż państwa członkowskie mogą postanowić, że VAT staje się wymagalny dla określonych transakcji w określonym terminie, nie później niż z upływem ustalonego przez państwa członkowskie terminu wystawienia faktury, jeżeli faktura dotycząca świadczonych usług nie została wystawiona lub została wystawiona z opóźnieniem. Artykuł 19a ust. 5 i 7 w związku z art. 106i ust. 3 ustawy o VAT przewiduje, że gdy faktura nie została wystawiona, w terminie 30 dni od wykonania usługi powstaje obowiązek podatkowy. Spór w niniejszej sprawie dotyczył interpretacji pojęcia „świadczenie usługi". Zdaniem spółki Budimex, z uwagi na postanowienia znajdujące się w zawieranych przez nią umowach, moment ten może nastąpić dopiero po odbiorze robót przez zamawiającego, niezależnie od tego, że zostały one faktycznie wykonane wcześniej. Postanowienia sformułowane w umowach zawartych przez Budimex przewidywały: - prawo zamawiającego do zweryfikowania zgodności wykonanych prac budowlanych lub budowlano-montażowych zanim zostaną one zaakceptowane i - obowiązek usługodawcy polegający na wprowadzeniu koniecznych zmian, by rezultat rzeczywiście odpowiadał temu, co zostało uzgodnione. Bez takiej weryfikacji nie jest możliwe określenie podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego przed odbiorem robót przez zamawiającego. Zdaniem Trybunału, w analizowanej sprawie warunek, jakim jest sporządzenie protokołu odbioru przez zamawiającego następuje dopiero po upływie terminu, który jest mu przyznany na zgłoszenie usługodawcy ewentualnych wad, które powinien on skorygować, by usługa budowlana lub budowlano-montażowa była zgodna z uzgodnieniami. Dlatego nie można wykluczyć, że wspomniana usługa nie zostanie całkowicie wykonana przed owym odbiorem. Podstawę opodatkowania odpłatnego świadczenia usług stanowi świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane z tego tytułu przez podatnika. W konsekwencji, w zakresie, w jakim nie jest możliwe określenie wynagrodzenia należnego od usługobiorcy przed dokonaniem przez niego odbioru usług budowlanych lub budowlano-montażowych, podatek od tych usług nie może stać się wymagalny przed odbiorem. W tych okolicznościach i w zakresie, w jakim odbiór robót został uzgodniony w umowie o świadczenie usług, należy uznać, że formalność ta jest jako taka objęta usługą i że w związku z tym jest ona decydująca dla uznania, że owa usługa została rzeczywiście wykonana. Podstawa prawna: art. 17 ust. 2 i 6 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku ( 1977, L 145, s. 1 ze zm.) art. 168 lit. a i art. 176 dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej ( 2006, L 347, s. 1 ze zm.) art. 25 ust. 1 pkt 3b ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w wersji obowiązującej do czasu jej uchylenia 1 maja 2004 r. (DzU z 1993 r. nr 11, poz. 50 ze zm.) art. 8 ust. 2a, art. 86 i art. 88 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2174 ze zm.) Paulina Bąk radca prawny, Senior Tax Consultant w Dziale Doradztwa Podatkowego w BDO, biuro w Warszawie 1 kwietnia 2016 r. została wydana ogólna interpretacja ministra finansów ( w sprawie przepisów ustawy o VAT w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych lub budowlano-montażowych. Zgodnie z tą interpretacją, w przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych decydujące znaczenie dla prawidłowego określenia momentu powstania obowiązku podatkowego ma data wykonania usługi lub data/termin wystawienia faktury, które są jednak determinowane przez datę wykonania usługi. Za datę wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej należy przyjąć datę faktycznego wykonania usługi, tj. dzień, w którym – w związku z wykonaniem określonej umową usługi lub jej części (jeżeli usługa jest przyjmowana częściowo) - doszło do faktycznego zakończenia prac lub ich części. Wykonawca zgłasza je do odbioru, gdy w jego opinii są one gotowe do ich przyjęcia przez nabywcę usługi. W przypadku zatem, gdy usługa jest oddawana w całości, za moment wykonania tej usługi należy uznać moment faktycznego jej wykonania, tj. dzień, w którym wykonawca w związku z wykonaniem całości określonej umową usługi zgłosił ją nabywcy do odbioru. Takie podejście nie uwzględniało warunków rynkowych w jakich funkcjonowały firmy budowlane. Samo zgłoszenie nie kończyło bowiem współpracy. Po zgłoszeniu prac do odbioru rozsądny usługodawca pozastawiał przestrzeń do zgłoszenia uwag i możliwość żądania ich uwzględnienia poprzez zgłoszenie poprawek. A nadmienić należy, że uwagi do sposobu wykonania usług zdarzają się często i należy się z nimi liczyć. Dopiero po usunięciu wad robót usługobiorca (jeśli nie przyjął zaliczek) był uprawniony domagać się zapłaty. Jednak zgodnie z obecnym stanowiskiem organów podatkowych obowiązek podatkowy powstał już w momencie zgłoszenia robót, czyli o wiele wcześniej, niż (jeśli nie przyjęto zaliczek) dochodziło do zapłaty. Miejmy nadzieje, że pod wpływem lektury wyroku TSUE fiskus zmieni nie tylko podejście, ale również interpretację ogólną.

protokół odbioru robót budowlanych do faktury